De nieuwe Commissie presenteerde het kompas voor concurrentievermogen, het eerste belangrijke initiatief van dit mandaat dat een strategisch en duidelijk kader biedt om de werkzaamheden van de Commissie te sturen.
Het doel van het kompas voor concurrentievermogen is het Draghi-verslag om te zetten in een routekaart. Het effent de weg voor Europa om de plaats te worden waar toekomstige technologieën, diensten en schone producten worden uitgevonden, vervaardigd en op de markt gebracht, terwijl het het eerste continent is dat klimaatneutraal wordt.
De afgelopen twee decennia heeft Europa geen gelijke tred gehouden met andere grote economieën als gevolg van een aanhoudende kloof in de productiviteitsgroei. De EU heeft wat nodig is om deze trend om te buigen met haar getalenteerde en opgeleide arbeidskrachten, kapitaal, spaargelden, de eengemaakte markt en unieke sociale infrastructuur, op voorwaarde dat zij dringend optreedt om reeds lang bestaande belemmeringen en structurele zwakheden die haar tegenhouden, aan te pakken.
Drie kerngebieden voor actie: innovatie, decarbonisatie en veiligheid
In het Draghi-verslag worden drie transformationele vereisten genoemd om het concurrentievermogen te stimuleren, en in het kompas worden een aanpak en een selectie van vlaggenschipmaatregelen uiteengezet om elk van deze vereisten in de praktijk om te zetten:
- De innovatiekloof dichten: De EU moet haar innovatiemotor een impuls geven. De EU zal een gunstig klimaat scheppen voor jonge innovatieve start-ups om te groeien, industrieel leiderschap in snelgroeiende sectoren bevorderen op basis van diepgaande technologieën en de verspreiding van technologieën over gevestigde bedrijven en KMO’s bevorderen. In dit verband zal de Commissie initiatieven voorstellen voor “AI Gigafactories” en “Apply AI” om de ontwikkeling en industriële toepassing van AI in belangrijke sectoren te stimuleren. Er zullen actieplannen worden ingediend voor geavanceerde materialen, kwantumtechnologie, biotechnologie, robotica en ruimtevaarttechnologieën. Een specifieke EU-strategie voor start-ups en opschaling zal de obstakels aanpakken die nieuwe bedrijven ervan weerhouden op te groeien en op te schalen. Een voorstel voor een nieuwe wettelijke regeling zal de toepasselijke regels vereenvoudigen, met inbegrip van relevante aspecten van het vennootschapsrecht, insolventie-, arbeids- en belastingrecht, en de kosten van faillissement verminderen. Dit zal innovatieve ondernemingen in staat stellen te profiteren van één enkele reeks regels, ongeacht waar zij investeren en actief zijn in de eengemaakte markt.
- Een gezamenlijke routekaart voor decarbonisatie en concurrentievermogen: In het kompas worden hoge en volatiele energieprijzen aangemerkt als een belangrijke uitdaging en worden interventiegebieden vastgesteld om de toegang tot schone, betaalbare energie te vergemakkelijken. De komende Clean Industrial Deal zal een concurrentiegerichte aanpak van decarbonisatie omvatten, gericht op het veiligstellen van de EU als een aantrekkelijke locatie voor productie, onder meer voor energie-intensieve industrieën, en het bevorderen van schone technologie en nieuwe circulaire bedrijfsmodellen. Een actieplan voor betaalbare energie zal helpen de energieprijzen en -kosten omlaag te brengen, terwijl een wet inzake de versnelling van de industriële decarbonisatie de versnelde vergunningverlening zal uitbreiden tot sectoren in transitie. Daarnaast voorziet het kompas in op maat gesneden actieplannen voor energie-intensieve sectoren, zoals staal, metalen en chemische stoffen, sectoren die de ruggengraat van het Europese productiesysteem vormen, maar in deze fase van de transitie het kwetsbaarst zijn.
- Vermindering van buitensporige afhankelijkheid en verhoging van de veiligheid. Het vermogen van de EU om te diversifiëren en de afhankelijkheid te verminderen, zal afhangen van doeltreffende partnerschappen. De EU heeft al het grootste en snelst groeiende netwerk van handelsovereenkomsten ter wereld, dat 76 landen omvat en goed is voor bijna de helft van de handel van de EU. Om onze toeleveringsketens te blijven diversifiëren en versterken, verwijst het kompas naar een nieuwe reeks partnerschappen voor schone handel en investeringen om de levering van grondstoffen, schone energie, duurzame vervoersbrandstoffen en schone technologie uit de hele wereld veilig te stellen. Binnen de interne markt zal de herziening van de regels inzake overheidsopdrachten de invoering van een Europese preferentie bij overheidsopdrachten voor kritieke sectoren en technologieën mogelijk maken.
Vijf horizontale katalysatoren voor concurrentievermogen
De drie pijlers worden aangevuld met vijf horizontale facilitators, die essentieel zijn om het concurrentievermogen in alle sectoren te ondersteunen:
- Vereenvoudiging: Deze facilitator heeft tot doel de regelgevings- en administratieve lasten drastisch te verminderen. Het vergt ook een systematische inspanning om de procedures voor de toegang tot EU-middelen en de administratieve beslissingen van de EU eenvoudiger, sneller en lichter te maken. Het komende omnibusvoorstel zal duurzaamheidsrapportage, due diligence en taxonomie vereenvoudigen. Bovendien zal de Commissie het zakendoen voor duizenden kleine midcap-ondernemingen vergemakkelijken. In het kompas is de doelstelling vastgesteld om de administratieve lasten voor bedrijven met ten minste 25 % en voor KMO’s met ten minste 35 % te verminderen.
- Belemmeringen voor de eengemaakte markt wegnemen: De interne markt is al 30 jaar de beproefde motor van Europa voor concurrentievermogen. Om de werking ervan in alle sectoren te verbeteren, zal een horizontale strategie voor de eengemaakte markt het governancekader moderniseren, belemmeringen binnen de EU wegnemen en het ontstaan van nieuwe belemmeringen voorkomen. Daarnaast zal de Commissie van de gelegenheid gebruik maken om normalisatieprocessen sneller en toegankelijker te maken, met name voor kmo’s en start-ups.
- Financiering van het concurrentievermogen. De EU beschikt niet over een efficiënte kapitaalmarkt die spaargeld omzet in investeringen. De Commissie zal een Europese spaar- en investeringsunie voorstellen om nieuwe spaar- en beleggingsproducten te creëren, stimulansen voor risicokapitaal te bieden en ervoor te zorgen dat investeringen naadloos door de hele EU stromen. Een heroriëntatie van de EU-begroting zal de toegang tot EU-middelen stroomlijnen in overeenstemming met de prioriteiten van de EU.
- Bevordering van vaardigheden en hoogwaardige banen. De basis van het concurrentievermogen van Europa is de bevolking. Om ervoor te zorgen dat vaardigheden en de behoeften van de arbeidsmarkt goed op elkaar aansluiten, zal de Commissie een initiatief presenteren om een Unie van vaardigheden op te bouwen die gericht is op investeringen, volwasseneneducatie en een leven lang leren, het creëren van toekomstbestendige vaardigheden, het behoud van vaardigheden, eerlijke mobiliteit, het aantrekken en integreren van gekwalificeerd talent uit het buitenland en de erkenning van verschillende soorten opleidingen om mensen in staat te stellen in de hele Unie te werken.
- Betere coördinatie van het beleid op EU- en nationaal niveau. De Commissie zal een instrument voor de coördinatie van het concurrentievermogen invoeren, dat samen met de lidstaten zal zorgen voor de uitvoering op EU- en nationaal niveau van gemeenschappelijke EU-beleidsdoelstellingen, grensoverschrijdende projecten van Europees belang in kaart zal brengen en daarmee verband houdende hervormingen en investeringen zal nastreven. In het volgende meerjarig financieel kader zal een fonds voor concurrentievermogen meerdere bestaande financiële instrumenten van de EU vervangen door soortgelijke doelstellingen en financiële steun verlenen voor de uitvoering van acties in het kader van het instrument voor coördinatie van het concurrentievermogen.
Source : EU Commission
